Арт

Альгерд Бахарэвіч. Мае дзевяностыя. Ноч

1408 Альгерд Бахарэвіч

Альгерд Бахарэвіч. Фота: Юлія Цімафеева

Гэта шчырая рэканструкцыя адной менскай ночы, звычайнай у сваёй чароўнасьці ночы сярэдзіны дзевяностых. Альгерд Бахарэвіч зноў праходзіць той асьветленай ліхтарамі і фарамі дарогай. Дарогай з Цэнтру ў Шабаны.

Папярэднія часткі новай кнігі Альгерда Бахарэвіча «Мае дзевяностыя» можна прачытаць тут.

Бэрлін

Сонечная травеньская раніца 2018 году. Я сяджу на тэрасе бэрлінскага Літаратурнага калёквіюму і скручваю сабе духмяную цыгарку. Юля дапівае каву, зьнізу на нас зьдзіўлена пазірае зыркае, расквечанае яхтамі возера Ванзээ, шаты дрэваў поўныя шматмоўнага птушынага сьпеву, і мне зусім ня хочацца адсюль зьяжджаць. Шэры дымок цыгаркі зьнікае ў халаднаватым паветры, на вусны ліпне тытунёвая крошка – зусім як некалі, дваццаць зь лішкам гадоў таму ў Менску, калі я курыў “Астру” і так сьлініў яе кончык, што сябры злаваліся: пасьля цябе не дапаліш.

Я ўжо й забыў, калі апошні раз курыў нешта бяз фільтра. Але немцы “круцяць”, бо цыгарэты тут дарагія – дык паспрабую і я. Юля кажа, што скручваньне цыгарак разьвівае дробную маторыку. І гэта тое, чаго мне цяпер не хапае. Спрыту ў пальцах, тонкіх рухаў памяці, маленькіх дэталяў мінулага. Калі я пачаў пісаць гэтую кнігу, то неўзабаве зразумеў, як шмат забыўся. Хоць, здавалася б, дзевяностыя былі зусім нядаўна.

Нядаўна, так… Я скідваю попел. Я маўчу. Тут, на Ванзээ, я займаюся рэканструкцыяй адной менскай ночы – маёй звычайнай у сваёй чароўнасьці ночы сярэдзіны дзевяностых. Адсюль, з маёй дзіўнай будучыні, з гэтай шчасьлівай бэрлінскай раніцы, я паспрабую зноў прайсьці той асьветленай ліхтарамі і фарамі дарогай.

Дарогай з Цэнтру ў Шабаны.

Ноч

Я выходжу з пад’езду аднаго з дамоў на вуліцы Якуба Коласа і іду на трамвайны прыпынак. Мой наручны гадзіньнік “Луч” паказвае гадзіну ночы – і тое самае кажа мне апошні, пусты, ярка асьветлены знутры, дасканалы ў сваёй начной нечалавечасьці трамвай, які зьнікае ўдалечыні.

Я ведаю, што шлях будзе доўгі. Я рады гэтай ночы – і яна радая мне. Цыгарэт хапае, і хапае думак, і песень, якія я ведаю на памяць, таксама хопіць да самага дому. Я буду цэлую гадзіну ісьці ўсьлед за трамвайнымі рэйкамі – напэўна, можна было б зрэзаць, але мне падабаецца гэтая дарога.

Вядома ж, у галаве паслужліва пачынаюць круціцца ўрыўкі рамантычных песьняў васьмідзясятых: і пра тое, што нас “убьют за то, что мы гуляли по трамвайным рельсам”, і пра тое, што “мы видели, как уезжает последний трамвай”. Але гэта ненадоўга. Ужо мэтраў праз сто пачнецца зусім іншы настрой – і зусім іншыя гукі прывяжуцца, абступяць, завалодаюць мной, каб застацца за сьпінай пасьля чарговага скрыжаваньня.

Прыпынак называецца “Калініна” – я закурваю цыгарэту ў сьвятле ліхтара і шпарка рушу ў бок плошчы Якуба Коласа. Зьлева ад мяне – высокая агароджа вайсковае часьці. Калі я заставаўся начаваць у тым доме, адкуль толькі што выйшаў, дык заўжды прачынаўся вельмі рана: ад бразгату трамваяў проста за акном і ад крыкаў вайскоўцаў на тым баку вуліцы. Ляжаў у ложку, заплюшчыўшы вочы, і ціха радаваўся такому пачатку дня: ранішнія трамваі заўжды, у любым горадзе, будуць настройваць мяне на вясёлы лад і выцягваць з дэпрэсій, а магчымасьць маўчаць, калі іншыя мусяць крычаць па нечым загадзе я цаню з самага дзяцінства…

Але цяпер вайсковая часьць за агароджаю ляжыць у поўнай цішыні. Я спускаюся па вуліцы да скрыжаваньня Якуба Коласа і Сурганава (японскі паэт СурганАва – так жартаваў некалі Паўлюк). Справа застаецца крама “Музыка” – месца, куды я ў дзевяностыя часта завітваў па струны для сваіх гітараў. Кожны паход туды быў важнай падзеяй – і таму мы ехалі ў “Музыку” вялікай кампаніяй, размаўлялі з прадаўцамі, напускаючы на сябе сур’ёзны, “прафэсійны” выгляд, выслухвалі іхныя парады і кансультацыі, разглядвалі дарагія інструмэнты… Каб потым, уздыхнуўшы, купіць самыя танныя з прапанаваных струнаў і парваць іх ужо на першым канцэрце.

Сьветлафоры міргаюць. Справа – голы, бруднаваты сквэр, на месцы якога цяпер незьлічоныя гандлёвыя комплексы, піцэрыі і банкі. У маю менскую ноч сярэдзіны дзевяностых сярод кустоў гэтага выцягнутага ўздоўж вуліцы сквэру сядзелі студэнты, насельнікі мясцовых інтэрнатаў, і расьпівалі сьпіртовыя напоі, і калі ты курыў, дык нехта бег да цябе з тых кустоў па агонь або папяроску – але ты прысьпешваў хаду і зьнікаў у цемры.

Дарога на гэтым прамежку была лёгкая, ногі несьлі цябе да плошчы Якуба Коласа вельмі хутка, ад Хмяльніцкага, міма лавачак, на якіх было выпіта столькі піва і перажыта столькі драмаў, міма цёмных двароў, у якіх ты спраўляў малую патрэбу, уніз, на ярка асьветленую і пустую плошчу… Там чакалі таксоўкі – але “нечем платить и некуда ехать, мы гуляем одни”: я і мой цень у доўгім скураным плашчы, і нам няма куды сьпяшацца, мы слухаемся толькі ночы, і яна нясе нас на сваіх цёмных хвалях…

На плошчы ты кідаў кароткі, цёплы позірк у бок вечна юнай Камароўкі, думаў пра яе чабурэкі і піражкі зь мясам – эх… І, заціскаючы голас голаду ў ажылым раптам жываце, ішоў да помніка Коласу – і там паварочваў на Праспэкт, каб зноў выйсьці да трамвайных рэек побач з Палацам Мастацтва. Міма знакамітай кавярні “Паляўнічы” зь яе падазронай і агрэсіўнай публікай (што там цяпер: “Оліво”?), міма крамы “Антыквар” на тым баку вуліцы, у якую я часам хадзіў проста так: паглядзець на цікавыя рэчы, міма галерэі сучаснага мастацтва, у якой нядаўна выступалі сябры-бумбамлітаўцы…

У той час кавярняў тут было вобмаль – але затое ў адным з пад’ездаў дому, дзе месьціўся “Лянок”, была танная забягалаўка, куды я часьцяком заходзіў на каньяк з бутэрбродам. Такіх месцаў у цэнтры Менску, бадай што, не засталося. Хіба што кафэтэрыі ў безаблічных крамах – але алькаголь там не прадаюць, а беляшы і бутэрброды з кожным годам усё больш нясмачныя.

І вось, дайшоўшы да скрыжаваньня, я нарэшце паварочваў налева і ішоў па Казлова. Арка побач з трамвайным дэпо не выклікала ніякіх асацыяцый – будынак, дзе цяпер кнігарня ЛогвінаЎ, а нядаўна была Галерэя Ў, тады быў пунктам прыёму шклатары. Затое забягалаўка побач з “Акіянам” была мне вельмі добра знаёмая. Кожны вечар тут сядзелі супрацоўнікі і аўтары “ЛіМу” ды “Маладосьці”, нейкія маладыя паэты вясковага выгляду, паглыналі гарэлку зь півам і прынесенае з сабой сала – яны заўжды віталіся са мной і спрабавалі дэклямаваць сваю графаманію, таму я стараўся абмінаць гэтае месца пасьля 19.00, калі ў іх быў самы разгар натхненьня.

Далей, далей, трымаючыся трамвайных рэек, рыўкамі, мармычучы Морысана ў такт крокам… “Кнігарня пісьменьніка”, якая зусім не зьмянілася – і цырульня “Ясь і Яніна” на другім баку вуліцы: нядаўна яна зачынілася, нібы скончыўшы гэтым яшчэ адзін разьдзел найноўшай менскай гісторыі.

Кінатэатр “Мір” – мой першы “цэнтральны” менскі кінатэатр зь ягонымі знакамітымі стэрэасэансамі, якія ў 1990-х усё яшчэ лічыліся нечым асаблівым: упершыню я трапіў туды гадоў у дзесяць і быў вельмі ўражаны цудоўнымі акулярамі, якія выдавала на ўваходзе строгая цётка… Я і падумаць ня мог у тую сваю ноч, што некалі буду хадзіць сюды цягам цэлага тыдня як сябра журы кінафэстывалю “Лістапад” (тады ён ужо праходзіў!), што буду засядаць у дырэктарскім кабінэце разам з францускімі, расейскімі, грузінскімі, польскімі кінэматаграфістамі. Хто я быў тады? Ніхто. Начны цень, не цікавы нікому, апрача такіх самых ценяў.

На круглай, зарослай травой і перакрыжаваньнямі трамвайных рэек плошчы я паварочваў налева, да Вайсковых могілак, ідучы проста па праезнай частцы – тут, на рэйках, было месца, якое заварожвала мяне зь дзяцінства: часам трамваі тут спыняліся, кіроўцы выходзілі і ўручную пераводзілі стрэлкі. І пакуль яны гэта рабілі – хвіліну, ня больш, у адчыненыя дзьверы трамвая ўрываліся гукі вялікай плошчы, і сам гэты стан: спыненага на паўдарозе да прыпынку трамвая, чамусьці моцна мяне хваляваў. У чым тут была рэч? У раптоўным парушэньні звыклага распарадку? Напэўна. Больш такіх месцаў, дзе б кіроўцы трамваяў сваімі рукамі мянялі стрэлкі, я ў Менску ня ведаў.

Зьлева тонуць у цемры Вайсковыя могілкі. Я іду, пераадольваючы жаданьне пералезьці праз плот і заначаваць там, сярод магілаў – мёртвыя, на дзіва, заўжды ўяўляліся мне самымі гасьціннымі гаспадарамі, тымі, хто дае пачуцьцё бясьпекі і ўтульнасьці. Я ня ведаў іх па імёнах – тых, хто ляжаў тут, каля старой царквы, мне ў галаву не прыходзіла прыйсьці сюды ўдзень і разабрацца, хто ж канкрэтна тут спачыў, могілкі былі часткай маёй ночы, месцам, якое вабіла толькі сваёй цемнатою.

Але трэба было ісьці, трэба было дакрочыць да Шабаноў разам зь першымі сонечнымі промнямі. І вось я ўжо на чарговым скрыжаваньні, налева – вуліца Платонава, дзе жыве наш прыяцель зь дзевяностых Радзівон, у якога мы часта “завісалі” з гітарамі і партвэйнам. Выпівалі, сьпявалі, спрачаліся, рагаталі – і рабілі ўсялякія дзіўныя рэчы.

Напрыклад, аднойчы, выправіўшыся з дому Радзівона на пошукі цыгарэт, я надзеў на галаву пакет і так і хадзіў па горадзе ў кампаніі сяброў, падобны нечым на героя Коба Абэ зь ягонага раману “Чалавек-скрыня”. Празь дзіркі ў пакеце сьвет выглядаў зусім іншым – ён нібы пераставаў цябе бачыць, выключаў са сваёй прасторы, пераставаў улічваць тваё існаваньне. Людзі ўпарта не хацелі са мной гаварыць – яны паводзіліся так, быццам мяне няма, і толькі калі мы ўсё ж “настралялі” курыва і Лаўрэнцій уставіў у дзірку на месцы рота запаленую цыгарэту, начны горад зноў прыняў мяне ў лік жывых істотаў.

У тыя часы я шмат думаў пра тое, што такое чалавечы твар, якое ён мае значэньне для чалавечай ідэнтычнасьці, для сацыялізацыі, я доўга стаяў перад люстэркам і вывучаў сваю зьнешнасьць: бацькі і некаторыя дзяўчаты казалі, што я прыгожы, знаёмыя кінулі неяк, што я падобны да Нікаля з папулярнага тады францускага сэрыяльчыку “Элен і рабяты”, сябры казалі, што ў мяне вусны як у нэгра, а вочы як у татарына, сакурсьніцы прызнаваліся, што ў мяне вочы як два акіяны, адна жанчына назвала мяне “ўродлівым”, а старэйшыя жанчыны расказвалі, як ім падабаецца мая брутальнасьць і маскуліннасьць. “Могуч, вонюч і волосат” – паўтарала мая знаёмая Іра формулу ідэальнага мужчыны, але я ня быў ні асабліва могуч, ні асабліва вонюч, ні празьмерна валасат, у мяне быў толькі твар, і ў мяне дух займала ад гэтага злавеснага факту, што ён дадзены мне на ўсё жыцьцё. Тады я яшчэ ня ведаў хітрыкаў, з дапамогай якіх яго можна зьмяняць; я ня надта любіў сябе.

Дайшоўшы да старога трамвайнага дэпо, я спыняўся і закурваў новую цыгарэту. Цяпер на месцы дэпо навюткі будынак “Беларусбанку” – і мне шкада таго цаглянага, у колерах 50-х гадоў занядбанага дома, вакол якога стаялі трамваі і які, здавалася, усім сваім кволым рудым целам намякаў, што ў гэтым простым горадзе яшчэ шмат таямніц, якія я мушу спазнаць.

Тут пачынаўся іншы Менск. Прамінуўшы канал, я ішоў міма кінатэатру “Зьмена” – значна пазьней я даведаюся, што гэта мясьціны, дзе рос мой сябра і рэдактар Сяргей Шупа. Вялізны элеватар справа на даляглядзе, пра які Сяргей кажа як пра знакавы аб’ект на мапе ягонай памяці, для мяне таксама заўжды меў асаблівае значэньне. Я ўпершыню пабачыў яго ў дзяцінстве, едучы на трамваі з мамай – і раптам уявіў сабе, які ж ён высокі… і тут жа мая злая, заўжды настроеная на жорсткія жарты фантазія намалявала ясную карціну: я, які заўжды меў боязь вышыні, стаю ў адзіноце на самым версе гэтага монстра, уначы, і баюся паварушыцца, і нема крычу, захоплены ў безнадзейны палон гэтай неверагоднай вышынёй, я ў роспачы і жаху і ня ведаю, што мне рабіць і як спусьціцца. І пачалося: гэтая карцінка доўга мяне перасьледавала, сьнілася мне па начах, адзін і той самы страшны і просты сюжэт паўтараўся гадамі: я адплюшчваю вочы і бачу пад сабой бездань, я адзін у вышыні і зараз палячу ўніз…

Што да кінатэатру “Зьмена”, даўно зачыненага, дык прыкладна ў тым часе, калі дзевяностыя скончацца, я атрымаю рэдакцыйнае заданьне напісаць пра яго вялікі матэрыял. Дамоўлюся з дырэктаркай пра сустрэчу, зайду ў кабінэт – і выйду зь яго шакаваны. Бо дырэктаркай кінатэатру “Зьмена” акажацца беларускамоўная, апазыцыйна настроеная, вельмі актыўная і адважная жанчына гадоў пяцідзесяці, зь якой мы дамовімся пра супрацоўніцтва – і вось у пачатку нулявых у сьціплай кіназалі “Зьмены” пройдуць літаратурныя выступы “Шмэрцвэрку”, прэзэнтацыя маёй першай кніжкі і нават канцэрт “Правакацыі” і іншых гуртоў. Праўда, усе гэтыя імпрэзы ня надта спадабаюцца начальству – і кінатэатр, на які ўжо ў тыя гады паклала вока нейкая багатая фірма, урэшце расфарміруюць і прададуць ягонае легендарнае памяшканьне звычайнаму рэстарану.

Я іду далей. Да скрыжаваньня Даўгабродзкай і Ўральскай: зьлева, мэтраў за пяцьдзясят, Палац культуры глуханямых, у якім мая мама ў дзевяностыя працавала намесьніцай дырэктаркі. Не, мама глуханямой не была, а вось сама дырэктарка, Ніна Салдатава – так. Дырэктарка мяне паважала – яе згода і маміна пратэкцыя адчынілі нам дзьверы ў гэты Палац, калі “Правакацыі” спатрэбілася месца для рэпэтыцый. Пэўны час мы дзялілі “кропку” з авангардовым гуртом “Князь Мышкін”, ужо тады – дужа прафэсійным, вядомым і незвычайным, а мы толькі вучыліся граць…

З трамвайным прыпынкам “Уральская” ў мяне зьвязаны адзін ня надта прыемны ўспамін. Я быў прызвычаіўся да таго, што глуханямыя – таленавітыя, прыемныя ў камунікацыі і культурныя людзі, іншыя ў Палац не прыходзілі. І вось аднойчы я еду позна ўвечары дамоў у трамваі, сяджу, нікога не чапаю, на Ўральскай увальваецца кампанія п’яных глуханямых і пачынае мяне абмяркоўваць: злосна, з гучнай жэстыкуляцыяй, зьдзекліва ўхмыляючыся – адзін усё тыцкае пальцам у мае доўгія валасы і паказвае, як стрыжэ нажніцамі, уся іхная кампанія мыкае і пачынае стрыгчы пальцамі паветра… Я ніколі ня думаў, што у прыродзе бываюць глуханямыя гопнікі, і сядзеў, паралізаваны, ня ведаючы, як рэагаваць. У маёй галаве проста не сумяшчалася, што сярод такіх няшчасных, на мой погляд, людзей, могуць быць і мудакі. Урок сапраўднае талерантнасьці…

Мясьціны каля трактарнага, знаёмыя мне да апошняй драбніцы, я імкнуўся прамінуць як мага хутчэй – тут быў ужо зусім іншы горад, зь іншымі законамі. І менавіта тут мяне некалькі разоў даганялі ўначы міліцэйскія ўазікі, рэзка тармазілі, загадвалі спыніцца, я чакаў, пакуль яны падыдуць – разьвязныя, чырванатварыя хлопцы, якія гулялі ў амэрыканскіх шэрыфаў. Не, яны не загадвалі мне пакласьці рукі на капот і не зачытвалі мне мае правы – але абшуквалі, недаверліва распытвалі, хто я і куды іду, прынюхваліся… Я падаваўся ім падазроным – пэўне ж, з акна патрульнай машыны горад таксама бачыцца інакш. Здалёк высьвеціўшы фарамі маю хударлявую постаць у даўжэзным плашчы, заплечнік і густы нечасаны хаер, яны проста не маглі не пазабаўляцца. Зрэшты, часьцей за ўсё мы разыходзіліся мірна – калі не лічыць паганага адчуваньня гідотных, потных чужых рук, якія толькі што абмацвалі твае кішэні.

З гэтым адчуваньнем я асьцярожна рухаўся далей, стараючыся трымацца ценю дрэваў у парку 50-годзьдзя Кастрычніка – і вось ужо апынаўся на зь дзяцінства родных Шарыках: унізе, пад мостам, ляжаў Партызанскі праспэкт, трамвайную ветку на Аўтазавод нядаўна зачынілі, рэйкі вялі далей у Серабранку, я з маркотай разьвітваўся зь імі і ішоў уніз, на прамую і ў тыя часы кепска асьветленую дарогу: “Sie verlassen das Straßenbahnland“.

Мэтро “Партызанская” тады не існавала. На лаўках каля “Беларусі” піла гарэлку мясцовая гапата, рыпелі ад ветру жалезныя навесы на маленькім рынку побач з вуліцай Куляшова, па праспэкце няспынна праносіліся начныя іншамаркі, у якіх сядзелі ненавісныя мне “новыя беларусы”, якія вылезьлі ў гэтую ноч у пошуку прыгодаў, прастытутак і наркаты. Усё гэта можна было знайсьці ў Дражні – існавала некалькі дамоў за высокімі платамі, у якіх, па чутках, можна было купіць любую атруту ў любы час сутак. Пэрыядычна на іх рабілі аблавы, са стралянінай і ахвярамі – я атрымліваў начныя зводкі, седзячы раніцай у аўтобусе і слухаючы размовы тых, хто ехаў на працу з Ангарскай. Уначы на Партызанскім каля мяне раз-пораз спыняліся машыны -- я працягваў ісьці, і галасы з-за апушчаных вокнаў крычалі ўсьлед: “Да не сцы, я только спросить! Где тут вмазаться можно? Говорят, тут любой подскажет! Эй, да притормози ты! Вот блядь, уёбок, поймаю, убью!”

Вось і яшчэ адно скрыжаваньне: бабулін дом, Дражня налева, направа Кабушкіна, дарога на Чыжоўку. Пачынаўся самы небясьпечны ўчастак маёй дарогі. Рухаючыся ад ДК МАЗу да таго месца, дзе цяпер мэтро “Магілёўская”, трэба было ўключыць усе органы ўспрыманьня на поўную катушку – тут на цябе маглі выскачыць проста з-за дрэваў, з нажамі, чалавек пяць-шэсьць, тут часам пастрэльвалі, тут, па чутках, міліцыя баялася выходзіць на вуліцы ў такі час, а па іншых чутках, мала чым адрозьнівалася ад рабаўнікоў. І толькі там, дзе пачыналася Магілёўская шаша, фармальна яшчэ носячы імя праспэкту – там можна было ісьці спакойна, адзінокія фігуры на ўзбочыне самі стараліся як мага хутчэй трапіць у Шабаны і заснуць, міма праносіліся цяжкія фуры, халодны смурод прамысловай зоны абыякава накрываў цябе з галавою – і ты ўжо ні пра што ня думаў, проста тупа перастаўляў ногі, уяўляючы сабе маміны сырнікі на стале кухні, якія яна накрыла ручніком, і кубак салодкай гарбаты перад сном.

Паварот на Шабаны – тут у цябе адкрывалася другое дыханьне, сон раптам некуды сыходзіў, табе здавалася, што ты можаш спакойна пайсьці назад і вярнуцца ў той самы дом на Якуба Коласа, але не: ты ішоў наўпрост, праз двары, сям і там натыкаючыся на гарластыя кампаніі паўзнаёмых людзей, звон бутэлек нагадваў, што раніца ўжо хутка – і вось ужо арка выкідвала цябе да паліклінікі, а там Лёхаў дом, у якім на тваіх вачах загараліся вокны – россыпам, струменячыся ў шабаноўскую цемру цяжкім недасыпам, гэта рабочыя падымаліся, каб ехаць у свае ранішнія зьмены, а іншыя пралетары стаялі каля пад’ездаў, вяртаючыся са зьменаў начных, і пілі хто каву, хто піва, востры пах “Астры” напаўняў прыцемкі, шэрыя сьцены шматпавярховікаў пачыналі ружавець, ногі прыемна нылі, ноч разьвітвалася, і ты адчуваў, як круціцца галава ад пакінутага ёй на дрэвах і лаўках паху.

Пра што я думаю? Магчыма, пра Камю. У тыя часы я думаў цытатамі з кніг – бо яшчэ не напісаў свае. “Час ідзе павольна, калі за ім сочыш. Час адчувае, калі яго пільнуюць. Магчыма, ёсьць два віды часу: той, за якім мы сочым, і той, які нас зьмяняе”. Магчыма…

Ліфт. Бясконцы, бяздонны. Ключ, які я ўстаўляю ў замок так ціха, як толькі магу – і ўсё роўна мне падаецца, што я пабудзіў увесь гэты агромністы, набіты людзьмі дом. У паўцемры я навобмацак зачыняю дзьверы ў пакой брата – той, напэўна, таксама лёг ня так даўно – усю ноч сядзеў у сеціве. Не ўключаючы сьвятла, я падаю за кухонны стол і выцягваю свае доўгія лапы.

Бацькоўская кватэра – чыстая, бясьпечная, утульная, цёплая. Кухня, сагрэтая маміным клопатам. Люстэрка пад лякіраванымі аленевымі рагамі, на якім вісяць кепкі, шапкі, шалікі… Бацькава куртка на вешалцы. Неўзабаве, калі я засну, бацька ўстане, пасьнедае хлебам і салам, і пойдзе ў гараж, і паедзе ў горад на працу – ён заўжды ўставаў рана.

Я стаўлю чайнік і насыпаю ў кубак запарку і цукар. Трэба не забыцца зьняць з носіка накрыўку – а то як засьвішча. Я адчуваю сябе такім жывым, такім маладым, што хочацца напісаць пра гэта – зараз жа. Дастаць з торбы нататнік і напісаць. За акном сьвятлее, неба над Шабанамі раптам, за нейкую долю сэкунды, робіцца чырвоным – і ўнутры ў мяне нешта соладка ные, доўгая нота, якую немагчыма заглушыць. На пляцоўцы крокі – гэта суседка, якая працуе ў Стайках, выйшла, каб пасьпець на аўтобус. Прыцішана вые ліфт. Пасярод стала стаіць міса, накрытая ручніком. Я здымаю яго і ўдыхаю пах дому. Сырнікі. Яшчэ цёплыя.

Я хапаю самы верхні, прагна адкусваю і выціраю рукі проста аб джынсы.

Вось бы яшчэ сьмятаны. І спаць.

Альгерд Бахарэвіч, Менск-Бэрлін, 2018

Чытайце ўсе часткі кнігі Альгерда Бахарэвіча «Мае дзевяностыя»:

Разьдзел першы. 2018

Разьдзел другі. Школа

Разьдзел другі. Школа. Частка 2

Разьдзел трэці. Мова: гісторыя хваробы

Разьдзел трэці. Мова: гісторыя хваробы. Частка 2

Разьдзел чацвёрты. Студэнт з Гораду Цемры

Разьдзел чацвёрты. Студэнт з Гораду Цемры. Частка 2

Разьдзел пяты. Шэф у гістэрыцы

Разьдзел пяты. Шэф у гістэрыцы. Частка 2

Разьдзел шосты. Чытаць і пісаць

Разьдзел шосты. Чытаць і пісаць. Частка 2

Разьдзел шосты. Чытаць і пісаць. Частка 3

Разьдзел сёмы. Нязнайка ў Сонечным горадзе

Разьдзел сёмы. Нязнайка ў Сонечным горадзе. Частка 2

Разьдзел восьмы. Алег Іванавіч

Разьдзел восьмы. Алег Іванавіч. Частка 2.

Разьдзел дзевяты. Ноч

Комментировать